आयुष्मान भारत डिजिटल मिशन – हेल्थ आयडी कार्ड । Ayushman Bharat Digital Mission – Health ID

पंतप्रधान नरेंद्र मोदी (Narendra Modi, Prime Minister of India) यांनी सप्टेंबर 2021 मध्ये आयुष्मान भारत डिजिटल मिशन (ABDM – Ayushman Bharat Digital Mission) लाँच केले आणि भारताच्या आरोग्य सेवा (Indian Health Service) प्रणालीमध्ये क्रांतिकारक बदल घडवून आणण्याचे उद्दिष्ट ठेवले आहे.

या लेखात, तुम्ही आयुष्मान भारत डिजिटल मिशन (ABDM – Ayushman Bharat Digital Mission), त्याची उद्दिष्टे, वैशिष्ट्ये, फायदे इत्यादींबद्दल सर्व काही वाचू शकता.

आयुष्मान भारत डिजिटल मिशन (ABDM – Ayushman Bharat Digital Mission) :

आयुष्मान भारत डिजिटल मिशन (ABDM – Ayushman Bharat Digital Mission) अंतर्गत, प्रत्येक नागरिकाला डिजिटल हेल्थ आयडी (Digital Health Card) मिळणार आहे आणि आरोग्य नोंदणी डिजिटल पद्धतीने संरक्षित केल्या जातील.

• देशाच्या एकात्मिक डिजिटल आरोग्य पायाभूत सुविधांना आधार देण्यासाठी आवश्यक पाठीचा कणा विकसित करणे हे या अभियानाचे उद्दिष्ट आहे.
• हे डिजिटल तंत्रज्ञानाद्वारे देशाच्या आरोग्य सेवा परिसंस्थेच्या विविध भागधारकांमधील विद्यमान अंतर कमी करेल.
• आयुष्मान भारत प्रधान मंत्री जन आरोग्य योजनेच्या (Pradhan Mantri Jan Arogya Yojana (PM-JAY) – AB PM-JAY) तिसऱ्या वर्धापन दिनानिमित्त हे मिशन सुरू करण्यात आले.
• आरोग्य आणि कुटुंब कल्याण मंत्रालयाच्या (Ministry of Health and Family Welfare) अंतर्गत राष्ट्रीय आरोग्य प्राधिकरण (NHA) ही मिशनची अंमलबजावणी करणारी संस्था आहे.

आयुष्मान भारत डिजिटल मिशनची दृष्टी :

आयुष्मान भारत डिजिटल मिशन (ABDM – Ayushman Bharat Digital Mission) ची व्यापक दृष्टी सार्वत्रिक आरोग्य कव्हरेज आहे. आरोग्याशी संबंधित वैयक्तिक माहितीची सुरक्षा, गोपनीयता आणि गोपनीयतेची खात्री करताना ते “विस्तृत डेटा, माहिती आणि पायाभूत सुविधांच्या सेवांच्या तरतुदीद्वारे, खुल्या, आंतरक्रिया करण्यायोग्य, मानक-आधारित डिजिटल प्रणालींचा योग्य प्रकारे लाभ घेऊन” एक अखंड ऑनलाइन प्लॅटफॉर्म तयार करेल. .

आयुष्मान भारत डिजिटल मिशनची उद्दिष्टे :

या क्रांतिकारी मिशनमागील संकल्पना ही आहे की आरोग्यसेवा सर्व नागरिकांसाठी एकसमान आणि सुलभ व्हावी. आयुष्मान भारत डिजिटल मिशनची उद्दिष्टे पुढीलप्रमाणे आहेत.

1. महत्वाचा डिजिटल आरोग्य डेटा आणि त्याच्या अखंड देवाणघेवाणीसाठी आवश्यक पायाभूत सुविधा व्यवस्थापित करण्यासाठी अत्याधुनिक डिजिटल आरोग्य प्रणालीची स्थापना करणे;
2. क्लिनिकल आस्थापना, आरोग्य कर्मचारी, आरोग्यसेवा व्यावसायिक, औषधे आणि फार्मसी यांच्या संदर्भात सत्याचा एकच स्रोत निर्माण करण्यासाठी योग्य स्तरावर नोंदणी स्थापित करणे;
3. सर्व राष्ट्रीय डिजिटल आरोग्य भागधारकांद्वारे खुल्या मानकांचा अवलंब करणे;
4. वैयक्तिक आरोग्य नोंदींची एक प्रणाली तयार करणे, आंतरराष्ट्रीय मानकांवर आधारित, व्यक्ती आणि आरोग्यसेवा व्यावसायिक आणि सेवा प्रदात्यांना सहज उपलब्ध, व्यक्तीच्या सूचित संमतीवर आधारित;
5. आरोग्यासाठी शाश्वत विकास उद्दिष्टे साध्य करण्यावर विशेष लक्ष केंद्रित करून एंटरप्राइझ-श्रेणी आरोग्य अनुप्रयोग प्रणालीच्या विकासास प्रोत्साहन देणे;
6. योजनेच्या ध्येयपूर्तीसाठी राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेशांसोबत काम करताना सहकारी संघराज्यवादाची सर्वोत्तम तत्त्वे स्वीकारणे;
7. प्रिस्क्रिप्शन आणि प्रमोशनच्या संयोजनाद्वारे, खाजगी क्षेत्रातील आरोग्यसेवा व्यावसायिक आणि संस्था ABDM च्या इमारतीमध्ये सार्वजनिक आरोग्य अधिकार्यांसह सक्रियपणे सहभागी होतात याची खात्री करणे;
8. आरोग्य सेवांच्या तरतूदीमध्ये राष्ट्रीय पोर्टेबिलिटी सुनिश्चित करणे;
9. आरोग्य चिकित्सक आणि व्यावसायिकांद्वारे क्लिनिकल निर्णय समर्थन (CDS) प्रणालीच्या वापरास प्रोत्साहन देणे;
10. आरोग्य डेटा विश्लेषण आणि वैद्यकीय संशोधनाचा फायदा घेऊन आरोग्य क्षेत्राच्या चांगल्या व्यवस्थापनाला प्रोत्साहन देणे;
11. प्रत्येक स्तरावर प्रशासनाची कार्यक्षमता आणि परिणामकारकता सुधारण्यासाठी प्रदान करणे;
12. आरोग्यसेवेच्या गुणवत्तेची खात्री करण्यासाठी उचलल्या जाणार्‍या प्रभावी पावलांना पाठिंबा देणे; आणि
13. परिभाषित मानकांचे पालन आणि प्रस्तावित ABDM सह एकीकरण सुनिश्चित करून विद्यमान आरोग्य माहिती प्रणाली मजबूत करणे.

आयुष्मान भारत डिजिटल मिशन वैशिष्ट्ये :

मिशनची ठळक वैशिष्ट्ये खालीलप्रमाणे आहेत.

• या मिशन अंतर्गत, प्रत्येक नागरिकाला एक अद्वितीय हेल्थ आयडी मिळेल जो एखाद्या व्यक्तीच्या आरोग्याशी संबंधित सर्व डेटाचे डिजिटल भांडार म्हणून काम करेल. डिजिटल आरोग्य आयडी ऐच्छिक आणि विनामूल्य आहे.
• आयडी नागरिकांच्या संमतीने त्यांच्या आरोग्य नोंदींमध्ये प्रवेश आणि देवाणघेवाण सक्षम करेल.
• हेल्थकेअर प्रोफेशनल्स रजिस्ट्री (HPR) आणि हेल्थकेअर फॅसिलिटी रजिस्ट्रीज (HFR) मिशनचे घटक हे सर्व आरोग्य सेवा प्रदात्यांचे भांडार असतील आणि यामध्ये पारंपारिक आणि आधुनिक दोन्ही आरोग्य व्यावसायिकांचा समावेश आहे.
• मोबाईल नंबर किंवा आधार वापरून हेल्थ आयडी तयार करता येतो. भविष्यात, पॅन कार्ड किंवा ड्रायव्हिंग लायसन्सद्वारे नोंदणी करणे देखील शक्य होईल.
• एखाद्या व्यक्तीकडे त्याचा/तिचा आयडी तात्पुरता निष्क्रिय करण्याचा किंवा कायमचा आयडी हटवण्याचा पर्याय असतो, म्हणून बाहेर पडण्याचा पर्याय प्रदान केला जातो.

आयुष्मान भारत डिजिटल मिशनचे फायदे :

या योजनेमुळे आरोग्य सेवा वितरणाची कार्यक्षमता, परिणामकारकता आणि पारदर्शकता मोठ्या प्रमाणात वाढेल अशी अपेक्षा आहे.

• रुग्ण त्यांचे वैद्यकीय रेकॉर्ड सुरक्षितपणे संग्रहित करू शकतील आणि त्यात प्रवेश करू शकतील (जसे की प्रिस्क्रिप्शन, निदान अहवाल आणि डिस्चार्ज सारांश), आणि योग्य उपचार आणि पाठपुरावा सुनिश्चित करण्यासाठी ते आरोग्य सेवा प्रदात्यांसह सामायिक करू शकतील. त्यांना आरोग्य सुविधा आणि सेवा प्रदात्यांची अधिक अचूक माहिती देखील उपलब्ध असेल.
• दूरसंचार आणि ई-फार्मसी सारख्या दूरस्थ आरोग्य सेवांचा लाभ घेण्याचा पर्याय देखील आहे.
• या प्रणालीद्वारे, नागरिकांना खाजगी आणि सार्वजनिक आरोग्य सेवा प्रदात्यांकडे प्रवेश करण्याचा पर्याय असेल. हे आरोग्य सेवांच्या किंमतींमध्ये पारदर्शकता देखील सुनिश्चित करेल आणि प्रदान केलेल्या सेवांसाठी उत्तरदायित्व देखील वाढवेल.
• हेल्थकेअर प्रोफेशनल्सना व्यक्तींच्या वैद्यकीय नोंदींमध्ये (त्यांच्या संमतीने) अधिक चांगला प्रवेश असेल ज्यामुळे योग्य सेवा वेळेवर मिळतील याची खात्री होईल. याचे कारण असे की रुग्णांना त्यांचे भूतकाळातील वैद्यकीय तपशील विसरणे किंवा ते अप्रासंगिक समजणे शक्य आहे तर डॉक्टरांना उपचाराचा कोर्स लिहून देण्यासाठी संपूर्ण चित्र आवश्यक असू शकते.
• तसेच, यापुढे लोकांना सर्वत्र फिजिकल रिपोर्ट्स ठेवण्याची गरज भासणार नाही.
• धोरण निर्माते आणि कार्यक्रम व्यवस्थापकांना डेटामध्ये अधिक चांगला प्रवेश असेल, ज्यामुळे सरकारला अधिक माहितीपूर्ण निर्णय घेणे शक्य होईल.
• लोकांच्या आरोग्यावरील डेटा हातात असल्याने, सरकार लोकांना निरोगी जीवनशैलीकडे वळवू शकते, ज्यामुळे रोगांना प्रतिबंध होतो आणि लोकांच्या खर्चात बचत होते, याचा अर्थ असा होतो की चांगली जीवनशैली असलेल्या लोकांना कमी आरोग्य विमा प्रीमियम भरावा लागेल.
• सध्या, रुग्णालयांमध्ये डिजिटल हेल्थ आयडीचा वापर केवळ एका रुग्णालयापुरता किंवा एकाच गटापुरता मर्यादित आहे आणि मुख्यतः मोठ्या खाजगी साखळ्यांमध्ये केंद्रित आहे. नवीन उपक्रम संपूर्ण परिसंस्था एका व्यासपीठावर आणेल.
• अशा एकत्रित माहितीची एकाच ठिकाणी उपलब्धता देखील रिझर्चर्सना मोठ्या प्रमाणात मदत करेल.

आयुष्मान भारत डिजिटल मिशनची चिंता :

वाईट घटकांकडून लोकांच्या वैयक्तिक डेटाचा गैरवापर होत असल्याची चिंता आहे. भारतात डेटा संरक्षण कायदा नसल्यामुळे ते अधिक आव्हानात्मक होते. त्यामुळे, डेटा गोपनीयता ही एक प्रमुख चिंता आहे.